06-05-2020

Sandra Đurbuzović u borbi protiv virusa kroz tri ciklusa: Ostani doma, Drži distancu i Jaja

Izolacija u kojoj se našao cjelokupan život u Crnoj Gori i svijetu, pogodila je skoro sva područja života i rada, a izvanredan primjer umjetničkog stvaranja u datim uslovima predstavlja serija od dvadesetak plakata koje je uradila crnogorska akademska grafička dizajnerka, Sandra Đurbuzović.



Sandra reaguje vrstom vizuelnog dnevnika ovog doba, te se na duhovit i originalan način uključuje u kampanju borbe “protiv virusa” svojim plakatima, kroz tri ciklusa: Ostani doma, Drži distancu i Jaja.



U postupku stvaranja Sandra Đurbuzović se koristi nizom različitih elemenata koji u osnovi imaju jedan zajednički zadatak, da postignu željeni cilj, da poruka koju šalju bude lako čitljiva, efektna istovremeno i duhovita. Ona sa lakoćom prenosi elemente iz jednog sistema značenja i upotrebe u drugi sistem značenja, preciznije rečeno u umjetnički diskurs.



Po principu aproprijacije Sandra poseže za postojećim neumjetničkim tvorevinama kao građom za svoje kreacije. Ona pri tom ne kopira postojeće već kroz „pozajmicu“ koju radi, preuzete elemente stavlja u potpuno novo značenje. Do te mjere da se njihova prvobitna uloga potpuno gubi u novom okruženju i u novim ulogama koje im autorka dodjeljuje.



Tako se češljevi, upaljači, poluistrošene tube boje, slikarski kistovi, makaze, lule, razne perle i ogrlice, otvarači za flaše, kašike za kafu, sitan metalni novac ali i biljke poput strukova mladog crnog i bijelog luka i kikirikija pretvaraju u ljudska obličja, principom kolaža i montaže uz minimalne autorkine intervencije, koje se ogledaju u ispisivanju poruka Ostani doma ili Drži distancu, na nekoliko svjetskih jezika.



Likovi i dijalozi na plakatima Sandre Đurbuzović nijesu podvrgnuti strogo utvrđenom kompozicionom poretku već se dešava obrnut proces, postupkom komponovanja mnogih elemenata likovi i radnje su dovedene u ravan zajedničke poruke, slogana koji ima za cilj sačuvati građane od opasnosti zaraze. Tu nema složenih fabula, već se dijalozi svode na opštepoznate matrice udvaranja kroz stih, što unosi dozu humora ali i flertovanja, što, opet, čini da su plakati čitljivi, razumljivi i prihvatljivi širokom auditorijumu.



Na prvi pogled je vidljivo da se autorka služi elementima iz svog neposrednog okruženja, da u danima izolacije, služeći se izuzetnim smislom za komponovanje, spajanjem naizgled nespojivih elemenata, uspijeva da oživi te i takve elemente kroz njihovo slaganje u finu ravnotežu, dajući im karakterne osobine, gradeći od njih jedinstvene likove.



Zadovoljstvo prepoznavanja detalja kojima se autorka služi nije ništa manje od onoga koje se javlja kada se prvi put sretnemo sa njenim plakatima. Prvo nas sretnu velike izražajne oči, brkovi ili senzualna usta, a tek kasnije prepoznajemo češalj, vadičep…



Ili kada kod strukova luka prvo prepoznamo “kosu” pa se tek kasnije sjetimo da je to korijen biljke koji je Sandra raščešljala ili uvezala lastišem za kosu. Tu je, ustvari, čarolija ovih kreacija, da svi mi imamo slične asocijacije ali da samo pojedinci, poput Sandre Đurbuzović imaju vještinu i znanje da ih ukomponuju u likove iz mašte.



Kroz dva plakata na kojima se koristi jajetom kao motivom, autorka pokazuje dizajnersku vještinu da kroz jednostavnu formu pošalje višeznačnu poruku. Posebno jaje sa crvenim flasterom u obliku krsta koje asocira na dane Uskrsa provedene u karantinu.



Plakati Sandre Đurbuzović nam kazuju da se sa malo može uraditi mnogo, uz dozu mašte i sposobnosti da se nađe optimalan odnos korištenih elemenata. Umjetnička intervenicija kojom se služi autorka, smisao za organizaciju detalja, ravnoteža elemenata i njena nesumnjiva senzibilnost, moć da neživoj materiji udahne život, čine da su Sandrini plakati jedinstveno ostvarenje u domaćoj savremenoj umjetnosti. Isto tako i neponovljivo jer se protagonisti vraćaju u ladice, police ili kutije nakon što su nadahnuto odigrali uloge koje im je Sandra dodijelila.



Tekst za katalog izložbe napisao istoričar umjetnosti Mladen Zadrima.

U organizaciji Narodne biblioteke Budve, izložba će biti priređena kada prestanu mjere zaštite od koronavirusa.






Izvor: Cdm