Radi se o planskom dokumentu kojim se detaljnije određuju ciljevi i mjere prostornog i urbanističkog razvoja Crne Gore, uz uvažavanje specifičnih potreba koje proističu iz regionalnih posebnosti.

U pitanju je, uz Prostorni plan do 2040. godine, najvažniji planski dokument za socio-ekonomski razvoj Crne Gore, a projekat bi trebalo da bude okončan u naredne dvije godine.

U smjernicama za izradu Plana generalne regulacije se posebno potencira da se Planom mora decentralizovati Crna Gora i rasteretiti Glavni grad.

“Budući da postojeći prostorni razmještaj pojedinih naselja i sadržaja favorizuje jačanje centraliteta pojedinih punktova, a naročito Glavnog grada Podgorice i primorskih gradova, a dodatno destimuliše razvoj ionako nedovoljno razvijenih dijelova države, prioriteti daljeg razvoja treba da budu usmjereni na veću decentralizaciju sadržaja i aktivnosti, kako u pogledu pojedinih naselja, tako i na nivou regiona”, navodi se u Odluci o izradi Plana generalne regulacije.

Cilj ovakvog pristupa treba da bude oslobađanje pritiska na Glavni grad Podgoricu, koji podrazumijeva njegov dalji optimalni razvoj i ravnomjernija distribucija aktivnosti na nivou cjelokupnog prostora Crne Gore.

POD ŠUMOM POLA DRŽAVE

Plan se radi za cjelokupnu teritoriju države u površini od 13.812 km2 sa pripadajućim morskim prostorom u površini od 2.540 km2.

Planom se razrađuju ciljevi planiranja prostora i uređuje racionalno korišćenje prostora i područja mora, u skladu sa ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno istorijskim razvojem.

U Odluci su dati zanimljivi podaci o geografiji i reljefu Crne Gore, prema kojima najveći udio državne teritorije čine šume sa 52,69 odsto, zatim poljoprivredne površine sa 23,72 odsto, ostale prirodne površine sa 12,53 odsto i naselja sa 4,58 odsto.

Sve ostale površine: infrastruktura, površine za eksploataciju mineralnih bogatstava, površine posebne namjene… čine 6,49odsto teritorije Crne Gore.

U dokumentu se predlaže formiranje novih ili jačanje postojećih specijalizovanih centara koji bi, posljedično, formirali širu zonu naselja koji ka njemu gravitiraju i proširili uticaj na čitav prostor opštine, regiona i države.

Ističe se potreba za uravnoteženiji razvoj mreže naselja prema raspoloživim potencijalima, potrebama, prednostima i mogućnostima područja.

Na taj način moguće je ublažiti disproporcije između naselja i u većoj mjeri afirmisati potencijale svakog područja ponaosob.

“Bez ulaganja u infrastrukturu i putnu mrežu, neracionalno je očekivati ikakav pomak u razvoju i zadovoljavajućem nivou funkcionisanja naselja, što treba da bude prioritetan cilj i zadatak prije svega opština, ali i države”, podvlači se u dokumentu.

Velika novost je i predlog da se u Crnoj Gori, na osnovu Plana generalne regulacije, formiraju specijalizovani centri.

“Razvoj specijalizovanih centara: poslovnih, zdravstvenih, turističkih, rekreativnih, administrativno upravnih, obrazovnih… predstavlja, takođe, jedan od prioriteta razvoja i adekvatne distribucije centralnih sadržaja, s obzirom na karakteristike pojedinih područja, kao i na već započete trendove razvoja”, preporučuje se u dokumentu.

Imajući u vidu velike depopulacione trendove, naročito u Sjevernom regionu, kao i u perifernim područjima, zadržavanje mlađe i radno sposobne populacije, kao i promjena karaktera (iz emigracionog u imigracioni) pojedinih naselja sa evidentnim potencijalima, moguća je isključivo uz razvoj različitih oblika privređivanja, a posljedično i tercijarnih djelatnosti, uz neophodan razvoj objekata društvenog standarda.

Podsjetimo, Vlada je u januaru pokrenula proces izrade Prostornog plana Crne Gore do 2040. godine, koji će državu koštati pola miliona eura. Za šeficu izrade Prostornog plana određena je Svetlana Jovanović, prostorna planerka.