Povratak arhivske građe iz Beča: važan doprinos zaštiti crnogorske državne baštine

NVO "Grupa građana BU2" pozdravlja povratak dragocjene arhivske građe crnogorske provenijencije iz Beča u Crnu Goru, nakon više od jednog vijeka, ocjenjujući ovaj događaj kao jedan od najznačajnijih iskoraka u oblasti zaštite kulturne i istorijske baštine države u savremenom periodu.

Riječ je o arhivskoj građi nastaloj pretežno u periodu od 1906. do 1916. godine, iz vremena Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, koja je nakon 1916. godine i Prvog svjetskog rata izmještena van zemlje i decenijama čuvana u Beču. Povratkom ove dokumentacije ispravljena je višedecenijska nepravda i vraćeni su originalni izvori koji svjedoče o kontinuitetu crnogorske državnosti, njenoj institucionalnoj organizaciji i političkom životu u jednom od ključnih istorijskih perioda.

U Crnu Goru je vraćena arhivska građa od izuzetne državne i istorijske vrijednosti, koja obuhvata fondove Crnogorske narodne skupštine, Ministarstva vojnog, Ministarstva unutrašnjih djela, kao i brojnih uprava, sudova i drugih organa tadašnje crnogorske države. Ovi dokumenti predstavljaju nezamjenjiv izvor za proučavanje političkog, pravnog, administrativnog i društvenog razvoja Crne Gore uoči i tokom Prvog svjetskog rata.

Posebno ističemo da je ovaj složen i višegodišnji proces realizovan zahvaljujući stručnom, sistematskom i odgovornom radu Državnog arhiva Crne Gore, koji je sproveden pod rukovodstvom direktora Danila Mrvaljevića. Njegova profesionalna posvećenost očuvanju nacionalne arhivske baštine, kao i dosljedno zastupanje interesa Crne Gore u međunarodnom arhivskom kontekstu, imali su ključnu ulogu u uspješnom povratku ove izuzetno vrijedne građe.

NVO "Grupa građana BU2" smatra da ovakvi rezultati potvrđuju značaj snažnih i profesionalnih institucija, ali i pojedinaca koji svojim znanjem, istrajnošću i odgovornim pristupom daju konkretan doprinos zaštiti državne i kulturne baštine. Povratak arhivske građe iz Beča omogućava domaćim istoričarima, istraživačima i obrazovnim institucijama neposredan pristup originalnim izvorima, čime se stvaraju uslovi za nova naučna istraživanja, kvalitetnije obrazovne programe i snaženje kulture pamćenja u Crnoj Gori.

Pozivamo nadležne institucije da nastave sa podrškom aktivnostima usmjerenim ka zaštiti i vraćanju kulturne i istorijske baštine Crne Gore, kao i da prepoznaju i afirmišu stručan i odgovoran rad u ovoj oblasti, u interesu države i društva u cjelini - zaključuje se u saopštenju.