Na konferenciji su govorili predstavnici organizatora Festivala: Radomir Uljarević, Mila Baljević i Predrag Zenović. Festival će trajati od 1. do 15. septembra, a programi će biti realizovani na Trgu između crkava u budvanskom Starom gradu, sa početkom u 21 čas.

U ime Udruženja izdavača i knjižara Crne Gore govorio je Radomir Uljarević istakavši na početku da hristijanizovana pismenost u Slovena počinje ćirilicom, te da je ta pismenost stvorila kulturu, stvorila književnost pred kojom se kroz vremena klanjaju kulturni narodi. Riječ je o kontinuitetu naše kulture, smatra Uljarević, iako se katkad zaboravimo i imamo u vidu tek dvovjekovne vukovske paradigme; a naša vukovska tradicija samo je djelić onoga što čuvamo kao ćirilično predanje.

Govoreći o konceptu festivala Ćirilicom, Uljarević je kazao: „Mi ćemo u okviru Festivala predstaviti nešto od te književnosti i pismenosti kako bi se uvidio taj hiljadugodišnji književnoistorijski kontinuitet - predstavićemo Divoševo četverojavanđelje i ediciju 10 vijekova srpske književnosti, predstavićemo i Paštrovske isprave. I Kotorski misal koji je latinični spomenik kulture najvišeg reda. Mi time želimo da pokažemo kako se dodiruju i prožimaju različite kulture, da pokažemo kako su ćirilica i latinica nesmetano koegzistirale prije hiljadu godina, i jasno će se vidjeti da je isključivost i netolerancija novijeg datuma. Valja zaštiti, razumije se, i srpsko kulturno blago nastalo na latinici, ali i druge dragocjene latinične rukopise kakav je Kotorski misal. Predstavićemo i enciklopedijsku monografiju Ćirilični natpisi na stećcima, na 1200 stranica, koja potvrđuje ćiriličnu utemeljenost naše kulture. To šta mi zapravo čuvamo čuvajući ćirilicu, najbolje ilustruje podatak (za koji svi znamo, ali valja ga isticati u ovakvim prilikama) da u predgovoru čuvene drame “Pigmalion”, koja se i bavi problemom jezika, Bernard Šo piše o tome da Englezi ne mogu da speluju jezik, jer nemaju čime da ga speluju osim ostacima starog stranog alfabeta, od kojeg samo suglasnici, i to ne i svi, imaju nekakvu govornu vrijednost. Reformator kojeg trebamo mora biti enegrični entuzijasta. Kaže Šo! On je ostavio 360000 funti za onog reformatora koji engleski jezik upodobi po savršenstvu sa Vukovom ćirilicom“- završio je Radomir Uljarević.

Predsjednik Savjeta JU Narodna biblioteka Budve, dr Predrag Zenović je govoreći o ovogodišnjem festivalu „Ćirilicom“ istakao da se Festival u protekle tri godine izdvojio kao značajan multimedijalni, multidisciplinarni i međunarodni festival posvećen ćiriličnoj kulturi i pismenosti: „Vidljivi intekulturni dijalog ovogodišnjih programa posvećenih ćiriličnoj i latiničnoj kulturi daje novu vrijednost festivalu, jer ukazuje na bogatstvo raznolikosti kultura i civilizacijskih provenijencija na kojima se temelji naša pismenost. Taj dijalog je nužna tačka razumijevanja naše prošlosti, ali i ključ našeg samorazumijevanja i ovogodišnji festival mu je bezrezervno posvećen.

Važno je ukazati i na značajan dio programa festivala posvećenog Budvi koji će sadržajem obogatiti zavičajnu zbirku: „Budvanski krug“ Vide Ognjenović, izložba „Zemljotres – katastrofa“, veče posvećeno crkvi Antuna Padovanskog iz 16. vijeka, a koja se nalazila na plaži Mogren i za koju se vežu ekumenske tradicije grada Budve, kao i dvije večeri posvećene govoru i pjesmama Paštrovića. Tu su i dva budvanska autora čije književne večeri su dio programa, a odnose se na njihov naučno-teorijski rad: akademik Siniša Jelušić govoriće o Aleksandru Solženjicinu, a dr Vladimir Pavićević predstaviće svoju studiju o Džonu Plamencu, u izdanju budvanske Biblioteke.“

Direktorica JU Narodna biblioteka Budve, Mila Baljević, predstavila je cjelokupan program ovogodišnjeg, trećeg po redu književnog festivala „Ćirilicom“, ističući da je novina u ovogodišnjem programu u odnosu na prethodne, između ostalih, i ta što će biti izvedena pozorišna predstava „Prepiska Marine Cvetajeve i Borisa Pasternaka“ u režiji Vide Ognjenović, te izložba „Zemljotres : katastrofa 1979-2019“ koja će biti postavljena na panoima od ulaza do Trga između crkava i dalje u crkvi Santa Marija, a takođe i projekcija dugometražnog filma „Katalog Balšići“ scenariste i reditelja Gojka Čelebića na zatvaranju Festivala, 15.septembra.

Iz JU Narodna biblioteka Budve, podsjećaju da će treći književni festival „Ćirilicom“ biti svečano otvoren u nedjelju, 1.septembra u 21 čas na Trgu između crkava u Starom gradu u Budvi

Festival će otvoriti predsjednik Opštine Budva Marko Carević, a na otvaranju će govoriti i predsjednik Savjeta JU Narodna biblioteka Budve, dr Predrag Zenović.

Nakon otvaranja festivala nastupiće hor „Sv. Jevstatije Prevlački“, a potom će o „Divoševom jevanđelju“ govoriti: vladika Joanikije, dr Viktor Savić i mr Milena Martinović.

Divoševo četvorojevanđelje najstariji je pisani ćirilični spomenik poslije Miroslavljevog jevanđelja. Datirano je u prvu polovinu 14. vijeka, a otkriveno je septembra 1960. u crkvi svetoga Nikole u Podvrhu kod Bijelog Polja, u neposrednoj blizini crkve Svetog Petra i Pavla u kojoj je pronađeno Miroslavljevo jevanđelje. Odmah nakon što je otkriveno, Divoševo jevanđelje je dobilo prvu nagradu u Parizu, na izložbi Kulturna baština svijeta. Sada se čuva u Cetinjskom manastiru i to je jedan od najvažnijih eksponata koji se uopšte čuva u Crnoj Gori. Rukopis bez prvog izgubljenog kvateriona ima 187 listova. Tekst počinje sa Matejevim jevanđeljem a završava se Jovanovim. Izvorni tekst je pisan na pergamentu ustavnim tipom ćirilice, a papirni umeci na l. 127, 169, 172, 174, 185 i 186 mlađom srpskom redakcijom. Jevanđelje je dobilo ime po bosanskome vlastelinu Divošu Tihoradiću, po čijoj je narudžbini rađeno.

Svojim izuzetnim umjetničkim vrijednostima ističe se i likovni ukras „Divoševog jevanđelja“, pergamentnog rukopisa s početka 14. vijeka.



PROGRAM OVOGODIŠNJEG KNJIŽEVNOG FESTIVALA "ĆIRILICOM":

1-15. septembar 2019. godine u 21 čas na Trgu između crkava, Stari grad, Budva

1. septembar
„Divoševo jevanđelje“
učesnici: Vladika Joanikije, dr Viktor Savić, dr Milena Martinović
Hor „Sv. Jevstatije Prevlački“


2. septembar
X vijekova srpske književnosti
učesnici: akademik Miro Vuksanović, Novica Đurić


3. septembar
„Ćirilični natpisi na stećcima“
učesnici: autor Goran Komar i Radomir Uljarević


4. septembar
Pozorišna predstava „Prepiska Marine Cvetajeve i Borisa Pasternaka“
adaptacija i režija: Vida Ognjenović
igraju: Jovana Todorović i Slobodan Beštić
prevod: Vladimir Jagličić


5. septembar
Budvanski krug Vide Ognjenović
učesnici: Vida Ognjenović i Božena Jelušić


6. septembar
Izložba Zemljotres: katastrofa 1979-2019. god.
učesnici: mr Jelena Lazić, Željko Mitrović, Vanja Kuznjecov


7. septembar
„Paštrovske isprave“
učesnici: prof. dr Jelica Stojanović, prof. dr Miodrag Jovanović


8. septembar
„Solženjicin, pogled iz XXI vijeka“
predavač akademik Siniša Jelušić
Dodjela Povelje „Sv. Stefan Štiljanović“


9. septembar
„Džon Plamenac“
učesnici: autor prof. dr Vladimir Pavićević, dr Predrag Zenović, dr Petar Marković i Milica Đukić


10. septembar
„Kotorski misal“
učesnici: Gojko Čelebić i Zvonko Deković


11. septembar
Veče Milosava Tešića, akademika SANU
učesnici: Milosav Tešić i Radomir Uljarević


12. septembar
Okrugli sto „Književna imaginacija i tradicionalno pismo“
učesnici: Muharem Bazdulj, Marinko Vorgić, Balša Brković, Aleksandar Jerkov, Slobodan Vladušić i Radomir Uljarević


13. septembar
Crkva sv. Antun Padovanski
učesnici: Ljerka Dragičević, mr Lucija Đurašković i Nebojša Gavrilović


14. septembar
„Paštrovske pjesme“
učesnici: dr Zlata Marjanović i pjevači iz Paštrovića


15. septembar
"Katalog Balšići" - dugometražni film scenariste i reditelja Gojka Čelebića