Zanimljivo je da se Međunarodni dan klavira obiljeležava 29. marta, koji je 88. dan u godini, što je ujedno i broj dirki na klaviru.



Zanimljivosti o klaviru

Klavir je instrument sa dirkama putem kojih se proizvodi ton udarom filcem prekrivenog čekića o metalnu žicu. Zbog svojih velikih tehničkih i izražajnih mogućnosti klavir je jedan od instrumenata sa najbogatijom muzičkom literaturom. Opseg klavira obuhvata tonove od subkontra A (2A) do c5.

Muzika za klavir najčešće se piše u dva linijska sistema. Gornji sistem se uglavnom izvodi desnom rukom, i najčešće se zapisuje u violinskom ključu, dok se donji sistem uglavnom izvodi lijevom rukom i zapisuje u bas ključu. Izvođač čiji je instrument klavir zove se pijanista.


Ilustracija, Foto: Pixabay

Klavir je u mnogome doprineo umjetničkom razvoju ljudskog društva, a posebno je odigrao značajnu ulogu u razvoju zapadnjačke klasične muzike. Pored toga, u velikoj mjeri je zastupljen na filmu i televiziji. Klavir se koristi i u džez muzici. Tipičan klavir uključuje rezonantnu kutiju, žice i mehanizam sa klavijaturom i pedalama. Betoven, Mocart i Hajdn su među najeminentnijim imenima muzike koji su koristili klavir kao instrument.



Klavirska industrija je od kraja drugog svjetskog rata doživjela mnoge promjene. Male proizvodne jedinice nisu mogle opstati, a globalizacija i posebno ulazak Koreanaca, Japanaca, te u posljednje vrijeme i Kineza na tržište muzičkih instrumenata, promijenilo je odnose među proizvođačima klavira. Mnoge njemačke fabrike za izradu klavira otišle su u stečaj, ili su dijelom kupljene od koreanskih i kineskih kompanija. Činjenica je i to da su azijski proizvođači kupili mnoge njemačke brendove, i te instrumente dijelom ili u cjelosti proizvode u Aziji, a u Evropi ih prodaju kao brend "Made in Germany".

Djelovi klavira

Spoljašnji dio klavira čini drveno kućište sa tri noge. Samo kućište ima oblik položene harfe, a na njegovoj gornjoj strani se nalazi poklopac koji se može otvoriti. Dvije noge između kojih se nalaze pedale, kao i klavijatura, nalaze se na prednjem dijelu kućišta. Treća noga nalazi se na zadnjem dijelu kućišta.

Unutar kućišta nalazi se okvir napravljen od čelika ili livenog gvožđa na kome su zategnute žice čijim vibriranjem se proizvode tonovi. Oko žica za najdublje tonove (od 2A do 1Fis) se nalazi dodatni namotaj bakarnih niti da bi se dobila bolja zvučnost. Po dvije žice ima svaki ton od 1G do Ais, a po tri sve ostale (H do c5). Žice su pričvršćene za metalne čivije, čijim se zatezanjem i otpuštanjem klavir štimuje.

Na dnu kućišta se nalazi drveni rezonator sa poprečnim rebrima koji je napravljen od jelovine.



Klavijatura klavira ima 88 dirki , 52 bijele i 36 crne boje. Bijele dirke su u prošlosti po pravilu prekrivane slojem slonovače, dok se danas za ovu svrhu mahom koristi plastika. Njima su predstavljeni dijatonski tonovi C, D, E, F, G, A i H.

Pedalama se izražajne mogućnosti klavira obogaćuju. Najčešće
upotrebljavana je desna pedala. Njime se prigušivači podižu sa žica, dozvoljavajući im da slobodno vibriraju. Time se ne postiže samo prirodno vibriranje žica, nego i slobodna rezonancija među njima.

Lijeva pedala (ital. Una corda) koristi se za postizanje mekog i baršunastog zvuka. Njenim pritiskanjem se klavijatura pomera malo udesno, zajedno sa celim mehanizmom, pa čekić umesto u tri, udara u dve žice, ili umesto u dve, u jednu žicu.

Srednji pedal se retko koristi i veliki broj klavira izrađeno je bez njega. Efekti koji se postižu upotrebom srednjeg pedala nisu standardizovani i zavise od proizvođača.


Ilustracija, Foto: Unsplash

30 najpoznatijih pijanista u istoriji

1- Wolfgang Amadeus Mozart (1756.-1791., Austrija)
2- Ludwig van Beethoven (1770.-1827., Austrija)
3- Franz Peter Schubert (1797. - 1828., Austrija)
4- Felix Mendelssohn (1809-1847, Njemačka)
5- Frederik Šopen (1810 - 1849, Poljska)
6- Robert Schumann (1810. - 1856., Njemačka)
7- Franz Liszt (1811.-1886., Austrija)
8- Sergej Rahmanjinov (1873.-1943., Rusija)
9- Alfred Cortot (1877. - 1962., Švicarska)
10- Artur Schnabel (1882 -1951, Austrija)
11- Arthur Rubinstein (1887 - 1982, Poljska)
12- Wilhelm Kempff (1895. -1991., Njemačka)
13- Vladimir Horowitz (1903. - 1989., Ukrajina)
14- Claudio Arrau (1903 - 1991, Čile)
15- Shura Cherkassky (1911 - 1995, Sjedinjene Države)
16- Wladyslaw Szpilman (1911-2000, Poljska)
17- Benjamin Britten (1913.-1976., UK)
18- Sviatoslav Richter (1915- 1997, Rusija)
19. Emil Gilels (1916. - 1985., Rusija)
20- Dinu Lipatti (1917 - 1950, Italija)
21- Arturo Benedetti-Michelangeli (1920 - 1995, Italija)
22- Giorgy Cziffra (1921-1994, Mađarska)
23- Alicia de Larrocha (1923 - 2009, Španija)
24 - Bill Evans (1929 - 1980, Sjedinjene Države)
25- Glenn Gould (1932.-1982., Kanada)
26- Jerry Lee Lewis (1935, Sjedinjene Države)
27- Daniel Barenboim (1942, Argentina)
28- Krystian Zimerman (1956, Poljska)
29- Jevgeni Kisin (1971, Rusija)
30- Lang Lang (1982, Kina)